Εικονοδημιουργίες

Φωτ. από τον Ναό της Γεννήσεως στην αγία πόλη Βηθλεέμ

«Χριστός γεννᾶται...» καί ὁ ἄνθρωπος ἀναγεννᾶται

Ἡ ἐν χρόνῳ καί τόπῳ γέννησις τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι τό μεγαλύτερο γεγονός τῆς παγκοσμίου ἱστορίας. Κανένα ἄλλο γεγονός δέν ἔγινε χρονικό ὁρόσημο δύο κόσμων. Ἡ ἱστορία μέ αὐτό χωρίσθηκε στά δύο, στήν πρό Χριστοῦ καί στήν μετά Χριστόν. Ἡ ταπεινή φάτνη τῆς Βηθλεέμ, ἔγινε τό τέρμα τοῦ χρόνου τῆς πτώσεως καί ἡ ἀφετηρία τοῦ χρόνου τῆς ἀνορθώσεως. "Χριστός γεννᾶται τήν πρίν πεσοῦσαν ἀναστήσων εἰκόνα"."Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί" (Α΄ Τιμ. 3,16), ὡς ἡ ζωή τοῦ νέου κόσμου καί "Ἰδού γέγονεν τά πάντα καινά" (Β΄ Κορ. 5,17).

Ἡ ἐπί γῆς στρατευομένη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἑορτάζει τό γεγονός μέ θαυμαστή λαμπρότητα καί ἀγάλλεται θεοπρεπῶς, μαζί μέ τήν θριαμβεύουσα στόν οὐρανό ἐκκλησία, τούς ἀγγέλους καί τούς ἁγίους. Ὁ Ἱ. Χρυσόστομος ὀνομάζει τά Χριστούγεννα Μητρόπολι τῶν ἑορτῶν καί μέ πνευματική ἔξαρσι ἀναφωνεῖ: "Σήμερα οἱ ἄγγελοι ψάλλουν, οἱ ἀρχάγγελοι μελωδοῦν, ὑμνοῦν τά Χερουβείμ καί δοξολογοῦν τά Σεραφείμ, οἱ πάντες ἑορτάζουν, βλέποντας τόν Θεό ἐπί γῆς καί τόν ἄνθρωπο στούς οὐρανούς. Μαζί λοιπόν μέ ὅλους αὐτούς πού σήμερα σκιρτοῦν, θέλω καί ἐγώ νά σκιρτήσω ἀπό χαρά, νά χορεύσω καί νά πανηγυρίσω...".

Ὁ Μ. Βασίλειος θεωρεῖ τήν ἑορτή γενέθλιο ἡμέρα τῆς ἀνθρωπότητος, ἐνῶ ὁ θεῖος Γρηγόριος ὁ θεολόγος τήν χαρακτηρίζει σεισμό τῆς γῆς.

Τό παμμέγιστο αὐτό γεγονός, μέ τίς ἄπειρες θεολογικές καί ἀνθρωπολογικές διαστάσεις του, καί τίς ἀνυπολόγιστες σωτηριολογικές συνέπειες γιά τόν ἄνθρωπο, δέν προσφέρεται μονάχα γιά ἕνα ἁπλό καί ἐπετειακό ἑορτασμό· καλεῖ τόν ἄνθρωπο νά ἐγκύψη "ἐν αἰσθήσει ψυχῆς" στό ἀπύθμενο πνευματικό καί μυστικό του βάθος, νά τό βιώση θεϊκά καί νά τό ἑορτάση "λογικά". Διότι "τοῦτο ἐστίν ἡμῖν ἡ πανήγυρις, τοῦτο ἑορτάζομεν σήμερον, ἐπιδημίαν Θεοῦ πρός ἀνθρώπους (ἅγ. Γρηγ. θεολ.).

Χριστός γεννᾶται...

Ἐντύπωσι πρέπει νά μᾶς προκαλεῖ ὅτι ἡ ἐξαγγελία αὐτή τῆς Ἐκκλησίας μας ἐκφέρεται σέ ἐνεστῶτα χρόνο. Γιατί "γεννᾶται" καί ὄχι "ἐγεννήθη"; Διότι ὁ Χριστός ὄχι μόνο ἐγεννήθη, ἀλλά καί γεννᾶται. ἤ μᾶλλον ἐγεννήθη γιά νά... γεννᾶται. Ἐτέχθη γιά νά... τίκτεται. Ἦλθε γιά νά... ἔρχεται. Διότι αὐτός εἶναι "ὁ ὤν καί ὁ ἦν καί ὁ ἐρχόμενος"... (Ἀποκ. 1,4).

Τά Χριστούγεννα δέν εἶναι μόνο ἕνα ἱστορικό γεγονός, ἀλλά καί ἕνα πνευματικό καί σωτηριολογικό γεγονός. Ὁ Θεός θέλει αὐτό πού ἔλαβε χώρα στήν πανανθρώπινη ἱστορία, νά γίνη ἐμπειρία καί τῆς προσωπικῆς τοῦ καθενός ἱστορίας. Ὅ,τι συνέβη ἐφ΄ ἅπαξ "ἐπί Καίσαρος Αὐγούστου" μπορεῖ νά ἐπαναλαμβάνεται ἐντός τῆς Ἐκκλησίας καί διά τῆς Ἐκκλησίας στά χρονικά ὅρια κάθε ἀνθρώπινης ζωῆς. Αὐτός ἄλλωστε εἶναι καί ὁ εὐλογητός σκοπός τοῦ ἀνεκφράστου τούτου μυστηρίου: ἡ ἀνάπλασις καί ἀναγέννησις τοῦ ἀνθρώπου. "Γιατί -ὅπως λέγει καί ἕνας συγγραφεύς- χίλιες φορές καί ἄν γεννήθηκε ὁ Χριστός στήν Βηθλεέμ, δέν θά εἶχε κανένα νόημα, ἄν δέν ἐγεννᾶτο μέσα μας". Αὐτό ἀποτελεῖ βασική διδασκαλία καί τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Πατέρων.

Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ νέος θεολόγος, ἀναφερόμενος στήν κατά χάριν γέννησι τοῦ Χριστοῦ μέσα στόν ἄνθρωπο, χαρακτηρίζει τήν ἀνθρώπινη ψυχή "μητέρα τοῦ Χριστοῦ". "Καλότυχος -λέγει- εἶναι ἐκεῖνος ὅπου ἰδῇ τό φῶς τοῦ κόσμου, ἤγουν τόν Χριστόν, πώς ἐμορφώθη μέσα του. ὅτι αὐτός θέλει νομισθῆ μήτηρ Χριστοῦ, ἔχοντας τόν Χριστό μέσα του σάν βρέφος, καθώς ὁ ἀψευδέστατος ὑπεσχέθη λέγοντας "μήτηρ μου καί ἀδελφοί μου οὖτοι εἰσίν, οἱ τόν λόγον τοῦ Θεοῦ ἀκούοντες καί ποιοῦντες αὐτόν" (Λουκ. 8,21).

"Χριστός γεννᾶται" λοιπόν στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου! Πῶς ὅμως γεννᾶται;

Οἱ ἅγιοι Πατέρες τονίζουν ὅτι, ὅπως ἡ ἱστορική τοῦ Κυρίου μας γέννησις ἔγινε "ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου", ἔτσι καί ἡ ἐντός ἡμῶν μυστική Του γέννησις, πραγματο¬ποιεῖται ἀπό δύο παράγοντας, τόν θεῖο καί τόν ἀνθρώπινο, δηλ. Τήν χάρι τοῦ Παναγίου Πνεύματος καί τήν "παρθένο" ἀνθρώπινη ψυχή. Ἔτσι ἡ ἀνθρώπινη φύσις γίνεται καί αὐτή... θεοτόκος! Αὐτό τό θαυμαστό γεγονός τελεσιουργεῖται κατά τό θεῖο βάπτισμα, ὅπου ὁ Χριστός γεννᾶται στόν ἄνθρωπο καί ὁ ἄνθρωπος ἀναγεννᾶται στόν Θεό. Τοῦτο βεβαιώνει ὁ Ἀπ. Παῦλος μέ τά λόγια του: "ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε" (Γαλ. 3,27).

Κατά τήν μετέπειτα πορεία τοῦ χριστιανοῦ, ὁ Χριστός κυοφορεῖται ἄρρητα καί σταδιακά ἐντός του, κατά τό μέτρο τῆς πίστεως, τῆς ἐμπόνου μετανοίας, τοῦ σκληροῦ του πνευματικοῦ ἀγῶνος καί κυρίως τῆς ἀξίας καί τακτικῆς συμμετοχῆς του στό ἄχραντο καί θεοποιό μυστήριο τῆς θ. Εὐχαριστίας. Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται τίς "ὠδῖνες" αὐτῆς τῆς ἄνωθεν κυοφορίας καί χαίρει χαράν μεγάλην. Ἀντιλαμβάνεται ὅτι κάποιος νέος ἄνθρωπος γεννιέται μέσα του, καθώς "ἀκούει" τά "βρεφοπρεπῆ σκιρτήματά" του.

Καί καθώς τά παραμορφωτικά τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου πάθη ὑποχωροῦν, μέ τήν ἀγωγή τῆς καθάρσεως τοῦ τριμεροῦς τῆς ψυχῆς (λογιστικοῦ - ἐπιθυμητικοῦ - θυμικοῦ) ὁ Χριστός μορφώνεται ὁλοένα καί περισσότερο μέσα του, διαμορφώνοντας τόν χριστοειδῆ του χαρακτῆρα, μέ τό νέο ἦθος καί τήν καινή ἐν Χριστῷ ζωή. Αὐτό θά συνεχισθῆ στήν ζωή τοῦ πιστοῦ μέχρι νά "καταντήση εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ" (Ἐφεσ. 4,13).

Καθώς δέ "διαβαίνει ἐν μέσῳ παγίδων πολλῶν" πού τοῦ στήνει ὁ ἐχθρός καί κάποτε "ἐν μέσῳ σκιᾶς θανάτου", δεχόμενος τίς ἐπιφορές τῶν θλίψεων καί τῶν διωγμῶν, αὐτός ζῆ τήν μακαρία ἐμπειρία ὅτι ὁ Χριστός εἶναι μαζί του καί μέ τόν Παῦλο λέγει: "Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῆ δέ ἐν ἐμοί Χριστός" (Γαλ. 2,20). Αὐτός εἶναι ἐν τῷ Χριστῷ καί ὁ Χριστός ἐν αὐτῷ. Καί ὅσο αὐτό περισσότερο συνειδητοποιεῖται στήν ὕπαρξί του, τοῦ χαρίζει τήν αἴσθησι τοῦ πληρώματος τῆς ζωῆς, τῆς χαρᾶς καί τῆς ἔνδοξης νίκης: τῆς νίκης κατά τοῦ Διαβόλου, τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου... "Χριστός γεννᾶται" καί ὁ ἄνθρωπος ἀναγεννᾶται .

Αὐτά εἶναι τά προσωπικά καί διαρκῆ Χριστούγεννα τοῦ Χριστιανοῦ. Ὁ ἄνθρωπος γίνεται μιά ἔμψυχη Βηθλεέμ, σπήλαιο μυστικό καί φάτνη καρδιακή, μέσα σέ ὁποιεσδήποτε συνθῆκες τοῦ χώρου καί τοῦ χρόνου τῆς προσωπικῆς ζωῆς του. Αὐτά τά Χριστούγεννα δέν ἔρχονται στήν ζωή μόνο μιά φορά τόν χρόνο. Δέν περιμένουν νά ἔλθη ἡ 25η Δεκεμβρίου γιά νά πραγματοποιηθοῦν. Εἶναι ἐμπειρία μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς. Διότι ὁ Χριστός μυστικῶς "ἀεί γεννᾶται" καί γιαὐτό ἐμεῖς "ἀεί" ἑορτάζουμε καί "ἀεί" Αὐτόν δοξάζουμε.

Πατήρ Αθηναγόρας